Psychoterapia indywidualna

PSYCHOTERAPIA ERICKSONOWSKA

Na czym polega terapia?

Podstawową ideą w nurcie ericksonowskim jest dopasowanie terapii do indywidualności pacjenta, rodzaju problemu, z którym się zgłasza i jego celów. Terapeuta koncentruje się na potencjalnej sile pacjenta: poszukuje, identyfikuje i rozwija jego kompetencje. Kieruje też uwagę pacjenta na sposoby osiągania celu czyli: zasoby, możliwości zmiany i na wykreowanie pozytywnego wyobrażenia jego przyszłości. Rozmowy dotyczą sposobów, w jaki pacjent radził sobie w przeszłości z problemem, okresów życia, gdy funkcjonował efektywnie, możliwości uruchomienia kreatywności pacjenta - najważniejszego zasobu nieświadomości oraz użycia twórczych rozwiązań w sytuacji problemowej. Motywuje pacjenta do podjęcia ryzyka zmiany, a także wzmacnia sprawczość i poczucie zaradności pacjenta.

Jak wygląda terapia?

Kontakt terapeutyczny polega na rozmowie. Osoby siedzą zwrócone do siebie twarzą w twarz, terapeuta jest szczególnie uważny na minimalne informacje udzielane przez pacjenta
i jego niewerbalne zachowanie oraz dostraja się najpierw do pacjenta, a potem prowadzi go do celu. Gabinet wyposażony jest w kilka foteli i przestrzeń umożliwiającą ruch w trakcie sesji, zawiera także czasem zabawki i obiekty natury potrzebne do terapii rodzinnej bądź symbolicznej z indywidualnym pacjentem. Terapeuta często zaleca wykonanie zadania domowego, aby dać szansę pacjentowi na zdobycie nowego doświadczenia, wypraktykowania jakiegoś rozwiązania, nauczenia się pożądanej umiejętności lub utrwalenia efektów terapii.

Pacjenci mają naturalne zdolności do rozwiązywania życiowych problemów, zdolność uczenia się nowych zachowań i kreatywność, mają też zdolność rozwoju i odzyskiwania równowagi przy przechodzeniu na nowe etapy życia. Problem pojawia się wtedy, gdy człowiek próbuje zaadaptować się do zmiany w życiu poprzez zastosowanie starych, dysfunkcyjnych rozwiązań, które w nowej sytuacji są nieefektywne. Problemem jest sztywność i brak wyboru, a powstałe problemy czy objawy choroby są więc wyrazem nieadekwatnej próby utrzymania równowagi w życiu jednostki i systemu rodzinnego. Psychoterapeuta pomaga pacjentowi zyskać większą autonomię, rozszerzyć możliwości wyboru działania poprzez wydobywanie zasobów z rezerwuaru nieświadomości pacjenta bądź poprzez stworzenie na sesji sytuacji uczenia się i systematycznego zdobywania nowych doświadczeń.

Jednym ze sposobów pracy jest hipnoza , która wykorzystuje nieświadomość - magazyn informacji, które pacjent nabył w życiu drogą uczenia ale nie ma do niej dostępu w momencie zgłoszenia do psychoterapeuty. W tej interwencji celem jest jest otworzenie dostępu do zapomnianych, a niezbędnych do rozwiązania problemu informacji.

Ile czasu trwa terapia?

Terapia może trwać bardzo krótko. Nawet kilka sesji w przypadku nastawienia na rozwiązanie doraźnego problemu. Może też trwać bardzo długo, do kilku lat w przypadku złożonych chorób. Sesje terapeutyczne odbywają się raz w tygodniu, ale w zależności od możliwości pacjenta mogą odbywać się też co dwa tygodnie czy co miesiąc.

Koniec terapii wyznacza moment, gdy osiągnięty jest cel - wtedy, gdy następuje zmiana, jakiej pragnął pacjent. O tempie i zakresie zmiany decyduje pacjent. Obowiązuje zasada minimalizmu, czyli potrzebne jest tyle zmiany, aby pacjent jak najszybciej wrócił do równowagi w życiu i zaczął sobie radzić sam. Zakończenie terapii jest bezpieczne dla pacjenta wtedy, kiedy zaczyna on bardziej ufać sobie i korzystać z nowych zachowań w sposób trwały i rozszerzony na różne sytuacje.

Metafora terapii ericksonowskiej

Terapię ericksonowską można ująć w metaforę pielęgnowania ogrodu. Terapeuta, podobnie jak ogrodnik, kocha rośliny i kontakt z naturą, oddaje się swojemu zajęciu z przyjemnością i pasją. Ma dużą wiedzę o cyklach przyrody i warunkach koniecznych do wzrostu. Korzysta z doświadczeń swoich przodków - tak jak oni wierzy w siły samoleczenia natury i uruchamia nieświadome sposoby odzyskiwania równowagi w systemie. Ma różnorodne umiejętności: zmysł obserwacji, dostrzegania zasobów zawartych w każdym indywidualnym organizmie – roślinie czy zwierzęciu, ale i w glebie, wodzie, klimacie i spożytkowywania ich dla zmiany. Ogrodnik jest aktywny i twórczy - zasiewa nowe rośliny, rozwija nowatorskie techniki hodowli. Ma pozytywną wizję przyszłości i strategię osiągania celu oraz narzędzia pracy pozwalające na efektywną komunikację z żyjącymi organizmami. Ma zdolność współpracy z przyrodą, nie przycina roślin według swoich upodobań i nie tresuje zwierząt dla czyichkolwiek potrzeb, ale w zgodzie z naturą pielęgnowanych roślin, dba, aby w pełni się rozwinęły i pokazały swoje piękno cechy odrębne i charakterystyczne dla gatunku.

HIPNOZA

Bardzo wielu badaczy obecnie sądzi, że hipnoza jest jednym ze stanów (z pominięciem stanu snu i jawy). Terapeuta ericksonowski potrafi obserwować ludzi i można powiedzieć, że dużo w tej kwestii zawdzięcza hipnozie. Potrafi motywować pacjenta do zmiany zachowania, potrafi niezwykle używać mowy ciała, intonacji głosu, aby wywrzeć wpływ na drugiego człowieka. Pokazuje, że ludzie są podatni na zmiany, a właśnie dzięki hipnozie często z ludzkich słabości i wad potrafi zrobić atut. Stosuje hipnozę w najmniej odpowiednich momentach, często w niezauważalny sposób. Dzięki temu pacjent dokonuje zmian nie zauważając ingerencji terapeuty.

Hipnotyzerzy uważają, że w hipnozę można wprowadzić większość osób. Zależy to przede wszystkim od stanu emocjonalnego osoby badanej, ale również od innych czynników. Może zdarzyć się tak, że ten sam pacjent raz wejdzie w trans bardzo szybko, innym razem będzie bardzo oporny. Głębokość transu to zdolność zahipnotyzowanego do wykonywania sugestii, które są "ułożone" poziomem trudności (im trudniejsze polecenia wykonuje pacjent tym głębszy trans).

Hipnozę stosuje się często do objawów psychosomatycznych, również w przypadkach walki z bólem. Czasem pacjenci przechodzą trening autohipnozy, by móc sięgać po tą technikę poza sesjami, np. podczas porodu.

Cztery podstawowe sposoby uzyskania analgezji hipnotycznej:

Odprężenie - sugerujemy pacjentowi, że ból jest co raz mniejszy, że pacjent równo i spokojnie oddycha.
Zastąpienie - sugerujemy pacjentowi, że ból odczuwany zamienia się w obojętne, neutralne doznanie np. może to być mrowienie, łaskotanie.
Przemieszczenie - sugerujemy pacjentowi, że ból przemieszcza się w inną okolicę ciała np. do głowy lub kończyn, a następnie opuszcza ciało.
Rozdzielenie - sugerujemy pacjentowi, że ból oddziela się od świadomości pacjenta, że staje się obojętny, a on w tym czasie przypomina sobie miłe wydarzenia z przeszłości.

Terapeuta w hipnozie stosuje różne sugestie. Sugestia to odpowiednie sformułowanie, które ma wpływ na zachowanie i myśli innej osoby. Sugestie mogą być niebezpośrednie i bezpośrednie. Bezpośrednie wymagają od razu jakiegoś zachowania np. "bądź rozluźniony", natomiast niebezpośrednie to takie jak np. "kiedy twoja ręka dotknie twojej głowy poczujesz się rozluźniony". Warto dodać, że sugestia niebezpośrednia łatwiej trafia do podświadomości i wykonywana jest od razu (omija świadomość).

Jest wiele takich technik hipnotyzowania - każdy hipnotyzer opracowuje własne techniki. Zawsze najważniejsze jest dobro pacjenta i jego cele.